Chuyên mục do Asoka Law cung cấp tin tức mới nhất về bảo vệ sở hữu công nghiệp tại Việt Nam: nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp, sáng chế, giải pháp hữu ích, bí mật kinh doanh, tên thương mại, tên miền, chỉ dẫn địa lý, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn,...
Trong bối cảnh thị trường Việt Nam ngày càng cạnh tranh gay gắt, tài sản sở hữu trí tuệ trở thành nền tảng sống còn đối với doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) và thậm chí cả các thương hiệu lớn thường chỉ chú trọng đến đăng ký nhãn hiệu mà bỏ qua việc bảo hộ logo, bao bì hay thiết kế dưới dạng quyền tác giả. Điều này tạo ra khoảng trống pháp lý, khiến doanh nghiệp dễ bị sao chép, tranh chấp và thiệt hại khi thương hiệu bị xâm phạm. Với hơn 16 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, chúng tôi nhận thấy giải pháp hiệu quả nhất chính là đăng ký song song nhãn hiệu và bản quyền – hay còn gọi là “bảo vệ kép”. Đây cũng là lý do Asoka Law và Quỹ Thử Nghiệm Sáng Tạo Asoka (ACEF) triển khai chương trình Dual Keys nhằm mang lại hàng rào pháp lý toàn diện, phù hợp với nhu cầu và nguồn lực của doanh nghiệp Việt.
Đăng ký nhãn hiệu là thủ tục pháp lý do Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam (NOIP) thực hiện nhằm xác lập quyền sở hữu công nghiệp đối với dấu hiệu phân biệt hàng hóa, dịch vụ. Khi một doanh nghiệp nộp đơn và được cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu, họ có độc quyền sử dụng dấu hiệu đó cho các nhóm sản phẩm/dịch vụ đã đăng ký, đồng thời có quyền ngăn cấm, xử lý mọi hành vi xâm phạm từ bên thứ ba. Trên thực tế, nhãn hiệu không chỉ là công cụ phân biệt sản phẩm mà còn là tài sản vô hình có giá trị kinh tế cao, được định giá trong các thương vụ đầu tư, chuyển nhượng và nhượng quyền thương mại. Theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam (sửa đổi 2022), quyền đối với nhãn hiệu chỉ phát sinh trên cơ sở đăng ký, ngoại trừ một số nhãn hiệu nổi tiếng. Do vậy, việc chậm trễ hoặc bỏ qua thủ tục này dễ khiến doanh nghiệp mất quyền ưu tiên, thậm chí rơi vào tranh chấp khi đối thủ nhanh tay đăng ký trước. Nói cách khác, đăng ký nhãn hiệu là “giấy khai sinh” của thương hiệu trên thị trường, tạo nền tảng pháp lý vững chắc để doanh nghiệp phát triển lâu dài.
Văn bằng nhãn hiệu là cơ sở pháp lý phát sinh quyền sở hữu nhãn hiệu hợp pháp.
Nhiều doanh nghiệp chưa nhận thức rõ rằng logo, tức hình thức thể hiện, vốn được dùng làm nhãn hiệu - đồng thời là một tác phẩm mỹ thuật ứng dụng, thuộc đối tượng được bảo hộ quyền tác giả theo Luật Sở hữu trí tuệ. Việc đăng ký bản quyền cho logo tại Cục Bản quyền tác giả không chỉ xác lập chứng cứ pháp lý về quyền sở hữu, mà còn bảo vệ doanh nghiệp trước các hành vi sao chép, làm nhái hoặc sử dụng trái phép hình ảnh. Điểm khác biệt quan trọng là quyền tác giả phát sinh ngay khi tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới dạng vật chất, nhưng việc đăng ký mang lại lợi thế chứng minh rõ ràng trong tranh chấp. Trong nhiều vụ kiện, giấy chứng nhận bản quyền logo trở thành bằng chứng quyết định để Tòa án công nhận quyền sở hữu của tác giả hoặc chủ sở hữu, kể cả khi nhãn hiệu chưa được cấp văn bằng bảo hộ. Vì vậy, với logo, việc chỉ đăng ký nhãn hiệu là chưa đủ; doanh nghiệp cần kết hợp thêm đăng ký bản quyền để bảo vệ toàn diện cả về mặt thương mại lẫn quyền tác giả, đặc biệt trong môi trường kinh doanh số nơi việc sao chép, vi phạm xảy ra phổ biến.
Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả là chứng cứ chứng minh quyền sở hữu logo
Đăng ký song song nhãn hiệu và bản quyền, còn gọi là bảo vệ kép, giúp doanh nghiệp xây dựng một “lá chắn” pháp lý vững chắc hơn. Về nhãn hiệu, chủ sở hữu có độc quyền khai thác thương mại, ngăn cấm đối thủ sử dụng dấu hiệu tương tự gây nhầm lẫn. Về bản quyền, chủ sở hữu được bảo hộ phần hình ảnh, thiết kế cụ thể của logo hay bao bì, kể cả khi nhãn hiệu chưa được cấp văn bằng hoặc trong giai đoạn chờ thẩm định. Hai cơ chế này hỗ trợ và bổ sung cho nhau: bản quyền bảo vệ hình thức thể hiện sáng tạo, trong khi nhãn hiệu bảo vệ chức năng phân biệt thương mại. Lợi ích thực tiễn là doanh nghiệp có thể hành động pháp lý sớm hơn, linh hoạt hơn, và tăng tỷ lệ thắng kiện trong tranh chấp. Đồng thời, “bảo vệ kép” còn giúp tăng giá trị tài sản IP khi định giá doanh nghiệp, nhượng quyền hoặc gọi vốn đầu tư, vì nhà đầu tư luôn ưu tiên thương hiệu được bảo hộ toàn diện. Với doanh nghiệp vừa và nhỏ, khoản chi phí ban đầu cho bảo vệ kép là nhỏ so với những rủi ro và thiệt hại nếu để mất thương hiệu.
Thực tiễn tại Việt Nam đã ghi nhận nhiều trường hợp doanh nghiệp gặp rủi ro khi chỉ đăng ký nhãn hiệu mà không đăng ký bản quyền. Có thể nhắc đến một vụ việc khá điển hình là vụ tranh chấp nhãn hiệu “Bình Minh” trong lĩnh vực sản xuất ống nhựa PVC - bên khởi kiện cho rằng đối thủ sử dụng logo và nhãn hiệu gây nhầm lẫn. Tuy nhiên, Tòa án cấp cao TP.HCM đã bác bỏ toàn bộ yêu cầu xâm phạm nhãn hiệu vì không có cơ sở đủ mạnh. Nếu logo được bảo hộ thêm dưới dạng tác phẩm mỹ thuật ứng dụng, khả năng bảo vệ quyền lợi của nguyên đơn sẽ cao hơn nhiều. Đây là minh chứng rõ ràng rằng việc chỉ dựa vào một cơ chế bảo hộ là chưa đủ. Ngoài ra, trong các vụ việc do Asoka Law tham gia, nhiều doanh nghiệp F&B, công nghệ đã tránh được tổn thất lớn nhờ có trong tay cả giấy chứng nhận nhãn hiệu và bản quyền cho logo, bao bì. Khi xảy ra vi phạm, họ có thể ngay lập tức gửi yêu cầu gỡ bỏ, xử lý hành chính, hoặc khởi kiện dân sự với chứng cứ rõ ràng, khiến đối thủ không còn đường lách luật.
Xem thêm Bảo vệ “nhãn hiệu kép” – Bài học từ vụ tranh chấp BÌNH MINH
Nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của SME và doanh nghiệp sáng tạo, Asoka Law phối hợp cùng Quỹ Thử Nghiệm Sáng Tạo Asoka (ACEF) triển khai chương trình Dual Keys - Bảo vệ kép Nhãn hiệu & Bản quyền. Đây là giải pháp trọn gói, kết hợp đăng ký nhãn hiệu tại Cục Sở Hữu Trí Tuệ và đăng ký bản quyền logo/bao bì tại Cục Bản quyền, được thiết kế tối ưu về chi phí và thời gian. Điểm khác biệt của Dual Keys không chỉ nằm ở thủ tục nộp đơn nhanh chóng - nộp đơn nhãn hiệu ngay trong ngày để giữ quyền ưu tiên - mà còn ở quy trình tư vấn chiến lược, giúp doanh nghiệp lựa chọn nhóm sản phẩm/dịch vụ phù hợp, soạn thảo hồ sơ chuẩn pháp lý từ gốc và xử lý phản hồi từ cơ quan nhà nước. Với sự đồng hành của ACEF, chương trình còn mang giá trị cộng đồng: nâng cao nhận thức về bảo hộ sở hữu trí tuệ và thúc đẩy hệ sinh thái sáng tạo tại Việt Nam. Dual Keys không chỉ là dịch vụ pháp lý, mà còn là cam kết của Asoka trong việc bảo vệ và phát triển thương hiệu Việt trên thị trường toàn cầu.
Quét mã zalo để được tham gia chương trình Dual Keys - Bảo vệ kép Nhãn hiệu & Bản quyền
Bảo vệ thương hiệu không chỉ là việc đăng ký một văn bằng bảo hộ, mà là xây dựng một chiến lược pháp lý bền vững. Thực tiễn đã chứng minh: chỉ dựa vào nhãn hiệu hoặc bản quyền riêng lẻ chưa đủ để ngăn ngừa rủi ro trong một môi trường kinh doanh năng động và dễ bị sao chép như hiện nay. Với chương trình Dual Keys - Bảo vệ kép Nhãn hiệu & Bản quyền, Asoka Law và Quỹ ACEF cam kết mang đến cho doanh nghiệp một giải pháp toàn diện, chi phí tối ưu và hiệu quả lâu dài. Đây là “chìa khóa kép” giúp SME, startup và các thương hiệu sáng tạo yên tâm phát triển, mở rộng thị trường, và khẳng định vị thế trong kỷ nguyên hội nhập toàn cầu.
Liên hệ ngay Asoka Law theo các thông tin dưới đây để được để được tham gia chương trình Dual Keys - Bảo vệ kép Nhãn hiệu & Bản quyền:
Email: consult@asokalaw.vn | ipsupport@asokalaw.vn
Hotline: 0961 914 328 (Miền Nam) hoặc 0984 333 629 (Miền Bắc).