Panama paper - cuộc khủng hoảng dữ liệu tài chính khổng lồ

Đã một thời gian kể từ thời điểm vụ tài liệu Panama bị rò rỉ gây chấn động thế giới và tốn biết bao giấy mực của giới truyền thông. Với sự hợp tác của tờ báo Đức Süddeutsche Zeitung  và Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) cùng 400 nhà báo tại 80 quốc gia đã cho thấy mức độ khủng khiếp của “Panama Paper”.

Tài liệu Panama

Tài liệu Panama hay còn gọi Panama Paper là gì, chứa đựng những thông tin gì?

Tài liệu Panama là một bộ 11,5 triệu tài liệu mật được tạo ra bởi nhà cung cấp dịch vụ của một công ty Luật Mossack Fonseca chứa thông tin về 214.000 công ty ma dùng làm vỏ bọc giúp cho khoảng 140 chính trị gia, gồm cả 12 nhà lãnh đạo hoặc cựu lãnh đạo các nước, cùng những ngôi sao thể thao, trùm ma túy... trốn nộp thuế. Ngoài ra, khối tài liệu này cũng tiết lộ cách các công ty trốn thuế, rửa tiền và nhiều dữ liệu vô cùng quan trọng về các vụ hối lộ, tham nhũng, vi phạm lệnh cấm vận quốc tế và tội phạm doanh nghiệp. ICIJ cho biết, những tài liệu này đã vạch trần hoạt động trốn thuế ở quy mô lớn nhất trong lịch sử từ trước đến nay, làm sáng tỏ cách các dòng tiền bẩn lưu thông trong hệ thống tài chính toàn cầu và nuôi dưỡng tội phạm trong thời gian qua.

Mossack Fonseca là ai?

Mossack Fonseca là một công ty luật của Panama, chuyên cung cấp dịch vụ cho các công ty, được thành lập vào năm 1977 bởi Jürgen Mossack và Ramón Fonseca. Các dịch vụ của công ty bao gồm kết hợp các công ty với khu vực pháp lý trốn thuế ở nước ngoài, quản lý các công ty hộp thư và cung cấp dịch vụ quản lý tài sản. Công ty có trên hơn 500 nhân viên tại hơn 40 văn phòng trên toàn thế giới. Công ty này đã đại diện cho hơn 300.000 công ty, đăng ký chủ yếu ở Vương quốc Anh hoặc được quản lý tại nước này. Công ty này làm việc với các tổ chức tài chính lớn nhất thế giới, như Deutsche Bank, HSBC, Société Générale, Credit Suisse, UBS và Commerzbank, trong một số trường hợp để giúp khách hàng của các ngân hàng thiết lập các cấu trúc phức tạp mà gây khó khăn cho những người thu thuế và các nhà điều tra để theo dõi dòng chảy tiền từ một nơi này sang một nơi khác. Trước khi bị rò rỉ trong Panama Papers, Mossack Fonseca đã được mô tả bởi các "nhà kinh tế" như một công ty "kín tiếng" đứng hàng đầu trong ngành công nghiệp về tài chính trốn thuế ở nước ngoài.

Những người liên quan đến Panama Paper?

Theo công bố có khoảng  72 người là nguyên thủ quốc gia có liên quan bao gồm các chính trị gia đang đương chức hoặc đã bãi nhiệm, nhiều ông trùng doanh nhân, siêu sao và cầu thủ bóng đá…

Trong tài liệu này còn đưa ra tên của Thủ tướng Iceland, Sigmundur Davîo Gunnlaugsson đượcvcho là đã mở một công ty vỏ bọc để giấu tiền ở quần đảo British Virgin. Ngay sau khi tài liệu này rò rỉ, cựu thủ tướng thuộc đảng Dân chủ Xã hội, ông Johanna Sigurdardottir đã lên tiếng yêu cầu ông này phải từ chức.

 Đảo British Virgin

Ngoài ra, nhiều chính trị gia khác cũng được nhắc đến như Vua Salman của Ả Rập Xê-út, bạn bè Vua Salman của Ả Rập Xê-út, người thân cận của Tổng thống Putin, cựu thủ tướng Trung Quốc Lý Bằng và tổng thống Syria Bashar al-Assad…nhưng tuyệt nhiên không có nhân vật nào của Mỹ bị nêu tên.

Việt Nam có liên quan gì đến Panama Paper?

Theo dữ liệu "Hồ sơ Panama" vừa được công bố, liên quan đến Việt Nam có 19 công ty vỏ bọc được thành lập tại nước ngoài. Những công ty này chủ yếu được đặt tại Quần đảo British Virgin thuộc Anh. Ngoài ra, danh sách cũng công bố 185 địa chỉ tại Việt Nam.

Đặc biệt, hồ sơ cũng đề cập đến 189 cá nhân có liên quan tới Việt Nam. Những cái tên được nhắc tới trong danh sách bao gồm cả tên người Việt Nam và nước ngoài.

Việc xuất hiện tên trong "Hồ sơ Panama" hay việc có công ty offshore không đồng nghĩa với việc phạm pháp. Nhiều công ty và cá nhân có hoạt động thương mại ở nước ngoài có lập các công ty, tài khoản offshore này để thuận lợi cho việc giao dịch

Tuy vậy, những người chỉ trích thì cho rằng việc có công ty offshore có thể tạo điều kiện dễ dàng cho việc trốn thuế hay rửa tiền có từ hối lộ, tham nhũng hay các hành vi sai trái khác..