Chuyên mục "Nhượng quyền thương mại" của Asoka Law cập nhật xu hướng pháp lý, phân tích rủi ro - cơ hội, và cung cấp hướng dẫn thực tiễn giúp doanh nghiệp xây dựng mô hình nhượng quyền vững chắc tại Việt Nam và quốc tế.
Việt Nam đang chứng kiến sự bùng nổ mô hình nhượng quyền thương mại (franchise), đặc biệt trong các lĩnh vực F&B, giáo dục và thời trang. Tuy nhiên, mô hình kinh doanh này luôn tồn tại mối nguy pháp lý từ việc nhượng quyền khi chưa đủ điều kiện hoặc thiếu kiểm soát công khai trong tthực hiện nhượng quyền thứ cấp. Asoka Law cập nhật cho bạn thực trạng thị trường và hướng pháp lý cần thiết để tránh rủi ro và xây dựng hệ thống franchise bền vững.
Theo thống kê của Asoka Law, tính đến tháng 3/2025, có 331 doanh nghiệp nước ngoài tham gia nhượng quyền "chính ngạch" vào Việt Nam (có đăng ký thông qua hệ thống quản lý của Bộ Công Thương Việt Nam). Trong đó lĩnh vực F&B chiếm 159 thương hiệu, đứng đầu bảng, tiếp đó là thời trang (44 thương hiệu) và giáo dục (39 thương hiệu).
Rất nhiều mô hình franchise được cấp phép tái nhượng quyền tại Việt Nam, trong khi bên nhượng quyền chưa hoàn thiện quyền sở hữu nhãn hiệu hoặc chưa đăng ký bảo hộ đầy đủ. Điều này dẫn đến tranh chấp hợp đồng, lỗ hổng IP và rủi ro từ cấp franchise thứ cấp.
Riêng ngành F&B đánh giá là tiềm năng nhất nhượng quyền - vì người tiêu dùng Việt có nhu cầu cao và chấp nhận chi tiêu thường xuyên cho thương hiệu quốc tế.
Xem số liệu Asoka Law thống kê tại bài viết liên quan cùng chuyên mục:
Top 3 lĩnh vực nhượng quyền thương mại nước ngoài vào Việt Nam 2025
Nhiều thương hiệu chưa hoàn thiện đăng ký nhãn hiệu tại Việt Nam đã tiến hành nhượng quyền, dẫn đến tranh chấp quyền sử dụng, kiện tụng hoặc thậm chí mất quyền đăng ký do bị bên thứ ba nộp đơn trước đó.
Khi nhà thượng quyền (master franchisee) Việt Nam tự nhượng tiếp, thường không tái áp dụng đầy đủ điều khoản hợp đồng gốc, dễ dẫn đến thiếu quyền kiểm soát về IP và quyền xử lý vi phạm đối với các bên nhận nhượng quyền thứ cấp.
Nếu hợp đồng không có điều khoản ràng buộc rõ ràng về trách nhiệm bên nhượng quyền có nghĩa vụ xử lý xâm phạm sở hữu trí tuệ, điều này có thể dẫn đến rủi ro khiến bên nhận quyền không thể bảo vệ thương hiệu khi gặp đối thủ vi phạm đồng thời gia tăng bất đồng nội bộ trong hệ thống.
Chuỗi franchise bán hàng qua sàn thương mại điện tử đang đối mặt với nguy cơ xâm phạm IP hoặc quảng cáo không chính xác. Thực tế, có trường hợp chủ nhượng quyền không kiểm soát chất lượng nhà cung cấp, dẫn đến khủng hoảng thương hiệu khu vực, thiệt hại uy tín và doanh số toàn chuỗi.
Tham khảo thêm các "TIP" rà soát pháp lý nhượng quyền tại bài viết:
Vấn đề pháp lý cơ bản nhưng then chốt của nhượng quyền thương mại
Bên nhượng quyền cần chứng minh và đăng ký đầy đủ nhãn hiệu, tên thương mại, đây là 02 tài sản cơ bản nhất của một doanh nghiệp nhượng quyền. Tiếp đó, hãy "gia cố" tài sản thêm bằng đăng ký bản quyền cho: bí quyết kinh doanh, khẩu hiệu, biểu tượng, thiết kế mô hình vận hành (thiết kế nhà hàng, giáo trình, giáo án,...) trước khi triển khai nhượng quyền.
Kiểm tra dữ liệu công khai tại Cục Sở hữu trí tuệ để xác nhận trạng thái tài sản IP.
Khi cấp franchise thứ cấp, cần áp dụng nguyên vẹn các điều khoản điều khiển IP, xử lý vi phạm, vùng lãnh thổ, phương thức kiểm soát, kiểm tra hoặc kiểm toán để đảm bảo hợp đồng thứ cấp diễn giải giống hợp đồng gốc.
Hợp đồng phải quy định rõ bên nào chịu trách nhiệm khởi kiện, phí luật sư và cam kết giải quyết khi phát hiện hành vi xâm phạm. Nếu hợp đồng đa quốc gia, bên nhượng quyền cần nghiên cứu kỹ nhằm lựa chọn toà án theo phạm vi lãnh thổ để thuận tiện trong việc thực thi xử lý vi phạm hợp đồng.
Yêu cầu các bên có chính sách khảo sát, phê duyệt nhà cung cấp, kiểm tra chất lượng định kỳ.
Quản lý nội dung trên các sàn thương mại điện tử để đảm bảo không vi phạm IP hoặc quảng cáo sai lệch.
Kiểm soát chặt chẽ các kênh truyền thông, mạng xã hội nhằm cân nhắc việc nên hay không nên phân phối quyền quảng cáo/truyền thông thứ cấp.
Áp dụng hệ thống IP Watch & Renew, duy trì cảnh báo vi phạm. Nên giao cho đại diện sở hữu công nghiệp, đại diện quyền tác giả chính danh theo vùng lãnh thổ quản lý để sát sao thị trường.
Khi có tranh chấp xảy ra, ngay lập tức yêu cầu thực thi hợp đồng đầy đủ: phạt, đình chỉ hoặc chấm dứt hợp đồng nếu vi phạm nghiêm trọng.
Thông tin về Hệ thống đại diện IP chính danh - Asoka:
- Là Tổ chức tư vấn, dịch vụ quyền tác giả, quyền liên quan được Cục Bản Quyền Tác Giả - Bộ Văn Hoá, Thể Thao và Du Lịch ghi nhận theo Giấy Ghi Nhận số 22/2023/TCTVDV vào ngày 18/10/2023;
- Là Tổ chức dịch vụ Đại diện Sở Hữu Công Nghiệp được Cục Sở Hữu Trí Tuệ Việt Nam ghi nhận với mã số đại diện: 443;
- Có công ty liên kết là: Công ty TNHH Asoka Law & Partners tại TP. Hà Nội - là Tổ chức dịch vụ Đại diện Sở Hữu Công Nghiệp được Cục Sở Hữu Trí Tuệ Việt Nam ghi nhận với mã số đại diện: 256;
Asoka Law có trải nghiệm tư vấn nhượng quyền cho hàng chục thương hiệu quốc tế vào Việt Nam. Dịch vụ chuyên sâu bao gồm:
Tóm lại, nhượng quyền thương mại tại Việt Nam phát triển nhanh nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nếu không chuẩn bị kỹ. Việc thiết lập hệ thống pháp lý chặt chẽ - từ đăng ký IP, hợp đồng đến giám sát hoạt động chính là điều kiện tiên quyết để đảm bảo bền vững và thành công.
Doanh nghiệp có nhu cầu thực hiện nhượng quyền thương mại, Hãy liên hệ Asoka Law để đặt lịch với Luật sư sở hữu trí tuệ về chiến lược nhượng quyền - hợp đồng IP, quản lý rủi ro và thực hiện mô hình franchise hiệu quả tại Việt Nam./.
consult@asokalaw.vn
Công ty Luật TNHH Asoka
Trụ sở chính tại TP. HCM: SAV3-01.06, The Sun Avenue, 28 Mai Chí Thọ, Phường Bình Trưng, TP. Hồ Chí Minh
Trụ sở tại TP. Hà Nội: 208 Phố Thượng Đình, Phường Khương Đình, TP. Hà Nội
Giấy ĐKHĐ số: 79.2018.02.2946/TP/ĐKHĐ do Sở Tư pháp TP. Hồ Chí Minh cấp
